ADAK (Nezir)
Adak, dinen yükümlü olunmayan bir ibadeti, kişinin kendi isteğiyle Allah’a söz vererek üzerine vacip kılmasıdır. Arapça karşılığı olan “nezr”, sözlükte “kişinin yerine getirmeyi kendine borç kıldığı, vaat ettiği şey” anlamına gelir.
İslamiyet’te Adak
İslam’da adak, Kur’an ve hadislerde yer almasına rağmen teşvik edilmez. Hz. Peygamber’in adak adamayı hoş karşılamadığı bazı hadislerde görülür. Ancak yapılan meşru bir adağın yerine getirilmesi vaciptir.
Adağın Şartları
- Müslüman ve Mükellef Olma: Adak adayan kişinin Müslüman, akıl sağlığı yerinde ve buluğ çağına ermiş olması gerekir.
- Mümkün, Makbul ve Meşru Olma: Adanan şeyin gerçekleşmesi mümkün, dinen makbul ve meşru olmalıdır.
- Allah Rızasına Uygun Olma: Adanan şey, Allah’ın rızasına uygun bir ibadet olmalıdır. Günah olan bir şeyi adamak geçersizdir.
- Farz veya Vacip Olma: Adak konusu, farz veya vacip türünden bir ibadet olmalıdır. Nafile ibadetler adanabilir.
- Mülkiyete Sahip Olma: Adak konusu maddi bir şey ise, adayanın o şeye sahip olması gerekir.
Adağın Çeşitleri
- Mutlak Adak: Herhangi bir şarta bağlanmadan yapılan adaktır.
- Muallak Adak: Bir şarta bağlanan adaktır.
Adağın Hükmü
Adağın hükmü, türüne ve şartlarına göre değişir. Genellikle adaklar yerine getirilmesi gereken birer borç olarak görülür.
Adağın Yerine Getirilmesi
Adağın yerine getirilme şekli ve zamanı, adağın türüne göre değişir. Mutlak adaklar hemen veya daha sonra yerine getirilebilirken, muallak adaklar şart gerçekleştiğinde yerine getirilir.
Önemli Notlar
- Türbelerde adak adamak gibi halk arasında yaygın olan bazı uygulamaların İslam’da yeri yoktur.
- Adaklar Allah’ın takdirini değiştirmez, ancak kişinin iyi niyetle Allah’a yalvarması ve ibadet etmesi anlamına gelir.
- Kişi, gücü yetmeyecek bir adağa kalkışmamalıdır.
Sonuç
Adak, İslam’da yer alan ancak teşvik edilmeyen bir ibadet şeklidir. Yapılan adağın şartlarına uygun olması ve yerine getirilmesi önemlidir. Adak adarken dikkatli olunmalı ve kişinin gücünü aşan yüklerin altına girilmemelidir.